Köpeklerde Katarakt Belirtileri ve Tedavi Yöntemleri

Köpeklerde katarakt sık gördüğümüz göz hastalıklarından birisidir. Katarakt, gözlerde oldukça belirgin bir şekilde karşımıza çıkar ve teşhis konulması kolaydır. Gözün ön kısmında beyazımsı ve açık mavimsi renkte bulutlanma söz konusudur. Katarakt sorununu daha iyi anlayabilmek için temel göz anatomisine ve gözün yapılarına biraz hakim olmak gerekir.

Gözün arka iç kısmını kaplayan ve görmenin gerçekleştiği retina adı verilen kısım vardır. Göze gelen ışınlar kornea ve lensten geçerek retinaya ulaşır ve görme süreci gerçekleşir. Lens veya diğer ismi ile mercek göze gelen ışığı odaklayan ve retinaya gönderen yapıdır. Bu lens kısmının çeşitli nedenlere bağlı olarak şeffaflığını kaybetmesi ve bulanık hele gelmesi katarakt olarak adlandırılır.

Köpeklerde Kataraktın Sınıflandırılması

Köpeklerde katarakt çeşitli faktörlere bağlı olarak ve çeşitli şekillerde karşımıza çıkar. Bu nedenle katarakt problemi çeşitli şekillerde sınıflandırılmıştır. Bunlardan bazılarını aşağıda sizlere veriyoruz.

• Nedenine göre katarakt birincil (genetik nedenlerden kaynaklı) ve ikincil (travma ve hastalıklardan kaynaklı) katarakt olarak sınıflandırılır.
• Kataraktın ortaya çıktığı yaşa göre konjenital (doğum sırasında veya doğumdan kısa bir süre sonra oluşan), jüvenil (genç yaşlarda gelişen) ve yaşlılık (köpeğin son yıllarında ortaya çıkan) kataraktı olarak sınıflandırılır.
• Lens içerisindeki konumuna göre farklı şekillerde sınıflandırılabilir ve adlandırılabilir.
• Derecesine göre başlangıç (görme kusuru yok), olgunlaşmamış (hafif görme kusurları mevcut) ve olgunlaşmış (kısmi veya tam görme kusuru) olarak sınıflandırılır. 

Köpeklerde Katarakt Nedenleri

Katarakt birçok faktöre bağlı olarak gelişebilir. Diabetes mellitus (şeker hastalığı) gibi altta yatan kronik hastalıklar, yaralanmalar veya travmalar katarakta neden olabilir. Diabetes mellitus katarakt hastalığına neden olabilir, çünkü kandaki aşırı glikoz seviyesi göz merceğinin yapısının bozulmasına neden olabilir. Gözdeki bu glikoz, daha sonra sorbitol adı verilen bir maddeye dönüştürülecektir. Sorbitol, lens hücrelerindeki proteinleri değiştirerek bulanıklaşmalarına neden olabilir. Katarakt ayrıca yaşlılıktan da ortaya çıkabilir. Ancak en yaygın neden olarak genetik ve kalıtsal hastalıklardan kaynaklanır.

Çoğu köpek hastalığında olduğu gibi katarakt hastalığında da altında başka bir neden olmadan bu soruna yatkın olan köpek ırkları vardır. Yani genetik olarak bazı köpek ırkları katarakta daha yatkındır. Aşağıdaki köpek ırklarının katarakta daha yatkın oldukları bilinmektedir.

• Amerikan Cocker Spaniel
• Havanese
• Bichon Frise
• Minyatür ve Standart Kanişler
• Minyatür Schnauzerler
• Boston Teriyerleri
• Labrador Retriever
• Welsh Springer İspanyol
• Minyatür Pinscher
• West Highland White Terrier

Katarakt ve Lentiküler Skleroz

Birçok köpek sahibi, katarakt ile lentiküler sklerozu karıştırabilir. Bu nedenle ikisi arasındaki farkı bilmekte fayda vardır. Genel olarak baktığımızda ikisi birbirine benzemektedir. Katarakt bildiğimiz şekliyle merceğin bulanıklığıdır, lentiküler skleroz ise merceğin sertleşmesidir. Daha önce söylediğimiz gibi katarakt, altta yatan bazı faktörlerden veya kalıtsal hastalıklardan kaynaklanmaktadır. Lentiküler skleroz, köpek yaşlandıkça daha fazla karşımıza çıkmaktadır.

Köpek yaşlandıkça lensleri sertleşmeye başlar. Lens sertleşerek daha az ışığın geçmesine izin vererek bükülemez. Lentiküler skleroz genellikle her iki gözü de etkiler ancak görmeyi etkilemez. Katarakt görmeyi etkiler ve genellikle her iki gözde farklı zamanlarda gelişir. Şiddetine bağlı olarak, köpekler genellikle katarakt ile kör olurlar. 

Köpeklerde Katarakt Belirtileri

Kataraktlar tipik olarak kolayca fark edilebilir. Köpeğinizin gözündeki mavimsi ve grimsi renk, kataraktın önemli bir göstergesidir. Bununla birlikte bir veterinere hekime gitmek, katarakt ile lentiküler skleroz gibi diğer optik durumları ayırt etmede önemlidir.

Kataraktın altında yatan ana nedeni bulmak için genellikle göz konusunda uzman bir veteriner hekim ve bazı ilave testler gerekir. Göz, çubuklar ve koniler olarak bilinen fotoreseptörleri kullanan retina aracılığıyla görme işlevini gerçekleştirir. Retina, rengi görmenin yanı sıra gözün parlak ve loş ışığa tepkisinden sorumludurlar. 

Retinanın işlevselliğini belirlemek için elektroretinogram (ERG) adı verilen bir test kullanılır. Retinayı ortaya çıkarmak için bir ışık kaynağı kullanarak çalışır. Retina içindeki elektrotlar, daha sonra analiz edilen bir dalga formu oluşturur. Bu test, diğer hastalıkları ekarte etmek için kan tahlili ve idrar tahlili ile birlikte yapılır. 

Köpeklerde Katarakt Tedavi Seçenekleri

Katarakt için tedavi cerrahi yöntemler ile yapılmaktadır. Genellikle fakoemülsifikasyon (köpeğin lensinin emülsifiye edildiği ve gözden aspire edildiği ameliyat) adı verilen bir işlemle lensin cerrahi olarak çıkarılması yöntemi ile bu işlem gerçekleştirilir. Köpeğinize tekrar görüş kazandırmak için ameliyatı tercih edebilirsiniz. Bu nedenle ameliyattan önce bir ERG testi yapılmalıdır.

Bu test retinanın durumunu belirlemek için zorunludur. Retina işlevi şiddetliyse veya tamamen azalmışsa, köpeğiniz ameliyat için uygun olmayabilir. Ameliyat, küçük bir kesi ve ardından kataraktı parçalamak ve çıkarmak için ultrasonik dalgalar oluşturan bir sondanın yerleştirilmesinden oluşur. Bunu takiben, köpeğinizin görüşünü geri kazanmak için yapay bir lens yerleştirilir. Ameliyatın başarısı için hasta sahibinin uyumu son derece önemlidir. Köpeğiniz yaklaşık bir ay boyunca bir elizabethan yakalık kullanmalıdır. Ayrıca göz damlaları ve günün her saati ağızdan ilaçlar verilir. Veteriner hekim gerekli görürse bilateral katarakt ameliyatı yapılabilir.

Bazen ameliyat gerekli değildir ve veterineriniz kataraktı izlemeyi ve herhangi bir ikincil iltihaplanmayı önlemek için damla vermeyi seçebilir. Köpeklerin katarakt ile çok mutlu bir hayat sürebileceğini unutmamak gerekir. Önemli olan bunun kontrol altında tutulmasıdır.

Tedavi edilmeyen kataraktlar, üveit adı verilen ağrılı bir duruma neden olabilir. Ayrıca lensin parçalanması sonucunda ortaya çıkan parçalar bir bölgeye yerleşmeden önce kırılıp göz içinde yüzebilir ve göz sıvının fizyolojisini kaybetmesine neden olabilir. Bu sıvı tıkanıklığı glokoma (optik sinirin zarar görmesinden körlüğe neden olan bir durum) yol açabilir.

Köpeklerde Katarakt Ameliyatı Fiyatları

Köpeklerde katarakt hastalığının en önemli tedavi seçeneği olan ameliyat genellikle fakoemülsifikasyon yani FAKO yöntemi ile yapılmaktadır. Bu yöntemin pahalı bir yöntem olduğunu söylemek yanlış olmaz. 2022 yılı için uygulanan ücretler 6.000 TL ile 8.000 TL arasında değişmektedir. Bunun dışında kliniğe ve bulunduğunuz bölgeye göre fiyatlar farklılık gösterebilir.

Köpeklerde Kataraktın Önlenmesi

Ne yazık ki, köpeklerde birincil kataraktın önlenmesi için yapılabilecek bir şey yoktur. Bununla birlikte, ikincil kataraktları önlemeye yardımcı olmak için köpek sahipleri olarak yapabileceğiniz birçok şey vardır. Gözlerini kontrol ettirmek için köpeğinizi yıllık rutin ziyaretlere götürmek çok önemlidir. Bu şekilde eğer bir problem varsa erken müdahale şansı ortaya çıkmaktadır. Ayrıca, köpeğinizin gözlerinde veya görmesinde bir bozukluk fark ederseniz, onu hemen bir veteriner hekime götürün. Dikkat edilmesi gerekenler konjonktivit, göz akıntısı, şaşılık, mavimsi renkli gözler ve görme bozuklukları gibi durumlardır.

Evcil hayvanınızı uygun bir diyetle besleyerek ve aşırı beslemeden kaçınarak şeker hastalığı gibi hastalıklardan koruyabilirsiniz. Düzenli egzersiz ve veteriner bakımı da diyabetin oluşmasını önlemenin başka bir yoludur.